سوال اول مجری خطاب به مدیران شرکت‌های بازی‌ساز و تجاری‌ساز بازی درباره دستاوردها و میزان درآمدهایشان مطرح شد. 

امیرحسین ناطقی مدیرعامل کوئیز آو کینگز با اشاره به اینکه این بازی جز پرنصب‌‌‌ترین بازی‌ها و دارای بیش از ۲۰ میلیون نصب است درباره این مسیر و موفقیت‌هایی که به دست آمده گفت: تا امروز بیش از ۲۰ میلیون‌ دانلود، ۱ میلیون کاربر فعال در ماه، ۱۵۰ هزارکاربر روزانه و ۱۵۰ هزار کاربر فعال روزانه در بخش نشر بازی‌ها داریم. همچنین درآمد ناخالص‌مان حدود ۳۰ میلیارد تومان در سال است.

محمدزهتابی مدیرعامل استودیو بازی‌سازی پاییزان‌ درباره این دستاوردها و درآمدها معروف‌ترین بازی استودیو خود را بازی پسرخوانده معرفی کرد و گفت: ما از اوایل دهه ۱۳۹۰ استودیوی پاییزان را تاسیس کردیم. معروف‌ترین بازی‌مان در این استودیو بازی پسرخوانده است که بین ۱۲ تا ۱۳ میلیون دانلود داشته. بازی مشهور دیگرمان باغ نگار است که ۷ تا ۸ میلیون دانلود و نصب داشته. مجموعا ۳۵۰ تا ۴۰۰ هزار کاربر فعال روزانه داریم. ۶۰ میلیارد تومان درآمد ناخالص و چندین میلیون دلار درآمد دلاری داریم.

کیوان جعفری فشارکی‌ بنیان‌گذار نارین‌گیمز‌ هم در این مورد گفت: نارین‌‌گیمز‌ بیشتر در حوزه نشر و تجاری‌سازی بازی‌ها فعال است. در حوزه‌هایی چون سرویس پشتیبانی مشتریان تبلیغات، سرویس‌های ضد تقلب و ضد هک، کار روی سرویس‌های مقیاس‌پذیر و شیوه ارتباط با توده‌ کاربران. مجموع مشتریان فعلا بیش از ۸ میلیون نفر است و روی یک بازی ۱۸۰ هزار کاربر روزانه داریم.

علی نادعلی‌‌زاده مدیر استودیوی تات درباره دستاوردهای بخش تولید و نشر خود چنین توضیح داد: ما ابتدا در حوزه توسعه نرم افزار موبایل فعال بودیم. بعد از چهار سال فعاليت در این بخش بازی فروت کرفت را تولید کردیم و پس از آن بازی شهرسازی پرسیتی را منتشر کردیم که این دو عنوان مجموعا هر کدام ۶ میلیون نصب داشتند. در سبد نشر بازی‌های‌مان عناوین ریسینگ‌ و شهرسازی را در کنار بازی‌های سبک‌های جدید داریم. البته تمرکز اصلی فعلا این است که بتوانیم عناوین منتشر شده در ایران را خارج از ایران به فروش برسانیم که در چند نمونه هم تجربه‌های موفق و درآمد دلاری داشته‌ایم.

مدیر استودیوی تات افزود: بازی‌هایی داریم که در خارج از کشور ماهانه ۲۵ هزار دلار درآمد دارند.

در ادامه این نشست حمزه آزاد مجری پنل از علیرضا فراهانی معاون تنظیم‌گری و کسب‌وکار بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای پرسید بنیاد چطور می‌تواند فرایند رشد این شرکت‌ها را تسهیل کند.

فراهانی در پاسخ با اشاره به بازار ۲۰ هزار میلیارد تومانی بازی در ایران گفت: بنیاد باید در توسعه بازار نقش‌ ایفا‌ کند. در این مسیر از شیوه‌های مختلف از جمله از مسابقات که پیش از این هم برگزار شده‌اند کمک می‌گیریم. از طریق این مسابقات بازیکنان در رویدادها حاضر می‌شوند و در کنار عناوین محبوب خارجی در بازی‌های محبوب موبایل ایرانی به رقابت می‌پردازند که این امر خود منجر به معرفی و توسعه بازار تولید‌کنندگان این بازی‌ها می‌شود.

معاون تنظیم‌گری و کسب‌وکار بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای ادامه داد: بازار صادرات هم اهمیت دارد که در این بخش هم به تناسب، رویدادهایی برگزار می‌شوند. در تلاشیم مجموعه‌هایی برای برگزاری مسابقات بین کشورهای مختلف‌ از درون خود اکوسیستم ایجاد شود و فرایند انتشار بازی در کشورهای دیگر را هم به تدریج تسهیل کنیم.

حمزه آزاد مجری پنل در پرسشی از محمد زهتابی از او درباره حمایت‌های دریافتی استودیو پاییزان پرسید. 

زهتابی در توضیح مساله حمایت‌ها گفت: متاسفانه بنیاد در چند سال اخیر با مجموعه ما ارتباط خوبی نداشته است. امیدوارم در دوره مدیریت جدید این رویکرد تغییر کند. برای مثال هرگز توجه چندانی به بازی پسرخوانده‌ نشده است. او در ادامه بیان نقدهای خود نسبت به بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای چنین ادامه داد: جایگاه بنیاد در سال‌های اخیر به ممیزی صرف تقلیل یافته است. بنیاد می‌تواند نقش پررنگ‌تر و سازنده‌تری ایفا کند. در واقع ما بیشتر از حمایت با چالش و تقابل روبرو شده‌ایم و خروجی دوره مدیریت قبلی فضای امنی را برای شرکت‌های بازی‌ساز ایجاد نکرده است. مشکل دیگر هم البته گنگ‌بودن فضا است. برای ما معیارهای نظارتی هنوز چندان روشن نیست و معتقدیم معیارها از جمله رده‌بندی سنی بسیار سلیقه‌ای تعیین می‌شوند.

فراهانی در پاسخ به انتقادات زهتابی مساله را از دید خود چنین تشریح کرد: با توجه به سوابق شغلی‌ام در گذشته انتقادات مطرح‌شده را درک می‌کنم. البته هر کشوری در حوزه رده‌بندی سنی استانداردهای خاص خود را دارد. هر بخش باید به بهترین شکل حوزه فعالیتش را پیش ببرد و بنیاد در این زمینه باید استانداردهایش را کاملا شفاف سازد؛ این شفافیت می‌تواند با گفت‌وگوهای بیشتر با بازی‌سازان و جذب نقطه نظراتشان رخ دهد.

مجری در بخش دیگر پنل از امیرحسین ناطقی مدیرعامل کوئیز آو کینگز پرسید در حوزه حمایت‌ها و مالیات با توجه به درآمد ۳۰ میلیاردی این مجموعه، درآمدزایی و ایجاد اشتغال آن چه شرایطی در تعامل با دولت دارند.

ناطقی با اشاره به دانش‌بنیان‌شدن این شرکت گفت: پیش از این طی دوره‌ای تحت عنوان شرکت دانش‌بنیان نوع یک معاف از پرداخت مالیات شدیم و از بحث امریه و وام ۱۱ درصدی هم استفاده کرده‌ایم اما طی سیاست‌های بعدی با تبدیل‌شدن به شرکت دانش‌بنیان نوع ۲ مجددا معافیت مالیاتی در این بخش لغو شد.

ناطقی افزود: مشکلات در سطح کلان جدی است. مشکل روشن‌نبودن شیوه‌های حمایتی، مشکل ناامیدی نیروی انسانی، فشار تورم، تعدیل نیرو و مشکل اینترنت فشار زیادی به مجموعه‌های بازی‌ساز وارد می‌کنند.

نهایتا حمزه آزاد از کیوان جعفری فشارکی‌ بنیان‌گذار نارین‌گیمز‌ و ترابر‌نت از سیاست‌های حمایتی دولت و همکاری این مجموعه با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری پرسید.

آزاد در پاسخ با برشمردن معاونت علمی به عنوان تنها نهادی که اکثر فعالین از همکاری با آن رضایت دارند گفت: دکتر ستاری در این نهاد تمام بضاعت خود را به کار گرفت و بسیاری از فعالین خود را مدیون او می‌دانند. از نگاه معاونت علمی بحث تجاری‌سازی مهم بود و ما در همکاری با معاونت در راستای تعهد و مسیولیت اجتماعی با همکاری بخش خصوصی تلاش کردیم از طریق انتشار کتاب صنعت گیم مفهوم اکوسیستم را جا بندازیم. ما از معاونت علمی تسهیلات میان‌بهره هم دریافت کردیم. از همه این‌ها مهم‌تر امکان استفاده از سرباز نخبه بود.

جعفری فشارکی‌ در توضیح این موضوع گفت: در شرایط نامساعد فعلی نیروی کار امکان استفاده از سرباز نخبه بسیار به ما کمک کرده است. از سال ۱۳۹۶ تا به امروز با تلاش معاونت علمی بین ۱۰ تا ۱۲ سرباز نخبه جذب کرده‌ایم‌.